Top 10 meest gemaakte fouten bij het aansluiten van een radiator

Convectoren en radiatoren zijn belangrijke onderdelen van je verwarmingssysteem, en het juist aansluiten is erg belangrijk om ervoor te zorgen dat het systeem efficiënt en veilig werkt. Doordat er zoveel punten zijn waar je rekening mee moet houden tijdens het aansluiten van je convector of radiator, wil het nog wel eens voorkomen dat er ergens een foutje gemaakt wordt. Dit kan leiden tot problemen zoals lekkages, lange opwarmtijden, een hoger gasverbruik of zelfs schade aan je verwarmingssysteem.

We hebben de tien meest voorkomende fouten tijdens het aansluiten van je convector of radiator én wat je kunt doen om ze te voorkomen voor je verzameld.

Aan- en afvoer van de radiator of convector omgedraaid

Natuurlijk bekijk je voordat je een convector of radiator aansluit altijd eerst waar de aanvoer en de afvoer van de radiator/convector zit. Maar het is ook heel belangrijk om goed te kijken welke leiding de aanvoer is en welke de afvoer is.

In de praktijk blijkt dit nog wel eens vergeten te worden, waardoor je de afvoerleiding op de aanvoer van de convector of radiator aansluit en de aanvoerleiding juist op de afvoer (retour) van de radiator. Op deze manier wordt de radiator of convector niet of slechts gedeeltelijk warm.

Hoe controleer je welke de aanvoerleiding is en welke de afvoerleiding?

Wanneer je een volledig nieuwe installatie aanlegt, is het verstandig om de leidingen te markeren. Dit kun je doen door op het uiteinde van de leidingen rode tape ter markering van de aanvoerleiding en blauwe tape ter markering van de afvoer te plakken.

Indien jouw installatie al is aangelegd en je een radiator wilt vervangen, kun je dit controleren door de thermostaat omhoog te zetten en de radiatorkraan open te draaien. De leiding die het warmste wordt en als eerste opwarmt is de aanvoer en de leiding die koud blijft, is de retour. Dit doe je natuurlijk voordat je de oude radiator demonteert!

De radiator is niet in te regelen: er is geen voetventiel geplaatst

Vaak wordt er op convectoren of radiatoren wel een thermostaatkraan geplaatst, maar vergeet men het voetventiel op de retour te plaatsen. De afvoerleiding wordt dan direct op de convector of radiator gedraaid waardoor het systeem niet meer in te regelen is.

Je convector of radiator zal op deze manierook verwarmen, maar dit is niet de juiste methode. We adviseren altijd een voetventiel (radiatorafsluiter) op de retour van de radiator te draaien.

Met een voetventiel of radiatorafsluiter kun je de radiator afsluiten wanneer je deze wilt afkoppelen en voorkom je dat je je volledige systeem moet aftappen. Verder kun je met een radiatorventiel je systeem verder inregelen door de “flow” te beperken.

In een eerder blog schreven we al over de voordelen en in ons optiek over de noodzaak van het inregelen van je circuit.

Radiator uitgekozen op basis van afmetingen i.p.v benodigd vermogen

Het is belangrijk om rekening te houden met het benodigde vermogen van je nieuwe radiator of convector. Vaak wordt er naar design of maten gekeken en wordt de belangrijkste functie vergeten: verwarmen!

Bepaal dan ook eerst hoeveel vermogen je nodig hebt voor de ruimte en zodra je die uitkomst hebt, ga je kijken naar de gewenste en/of maximale maten die de convector of radiator mag hebben.

Natuurlijk moet in sommige gevallen gekozen worden voor een kleinere radiator of convector in verband met een wijziging in de ruimte, maar dan zal je dit wel moeten compenseren op een andere manier. De radiator zal dan bijvoorbeeld hoger of dikker moeten worden.

Radiator vermogen berekenen >>
Radiator model kiezen >>

Rekening gehouden met 90 graden aanvoertemperatuur i.p.v. 75 graden (of andersom)

Wanneer een ketel aan vervanging toe is, worden er vaak ook een aantal radiatoren of convectoren gelijktijdig vervangen omdat het systeem toch al afgetapt is. Hierbij wordt vaak alleen vergeten dat een nieuwe HR cv-ketel op een lagere temperatuur ingesteld staat dan de oude. Moderne ketels kunnen namelijk modulerend werken en hebben een minder hoge temperatuur nodig om je woning te verwarmen. Dit betekent echter wel dat bestaande radiatoren in de woning minder warm zullen worden en daardoor ook minder vermogen kunnen afgeven.

Moderne cv-ketels hebben voor situaties waar het echt niet anders kan gelukkig nog wel de mogelijkheid om de aanvoertemperatuur aan te passen naar 90 graden. Om een goede verdeling te (blijven) hanteren én om teleurstellingen te voorkomen, is het dan ook handig om vooraf te bepalen welke aanvoertemperatuur je wilt gaan hanteren: de “ouderwetse” aanvoertemperatuur van 90 graden of de nieuwe standaard aanvoertemperatuur van maximaal 75 graden.

Het kan dus voorkomen dat wanneer je een nieuwe cv-ketel plaatst en deze op een lage temperatuur instelt, dat je alle radiatoren of convectoren in de woning zal moeten vervangen door nieuwe. Mocht je dit niet doen dan worden de nieuw geplaatste convectoren of radiatoren sneller warm dan de rest van de woning waardoor een ongelijke verwarming optreed.

Voor een heldere uitleg over dit verschil en wat hieraan te doen, verwijzen we je naar "Hoeveel warmte?"

Een 1-pijpsysteem of 2-pijpsysteem)

In de ideale situatie hangt je combiketel direct naast de convector of radiator zodat je het maximale rendement haalt. Dat is natuurlijk niet realistisch, je hebt meerdere convectoren of radiatoren en het water moet een (behoorlijke) afstand afleggen om alle convectoren of radiatoren te bereiken.

Wanneer je convectoren of radiatoren bijvoorbeeld op tien meter afstand hangen van de cv-ketel of op een andere verdieping dan moet het warme water een langere afstand afleggen. Hierbij verlies je een deel van de warmte op de leidingen in het systeem.

Dit komt doordat het water onderweg richting de convector of radiatoren in de leidingen alweer afkoelt. Hoewel dit niet direct om tientallen graden gaat, is het wel verstandig om hier goed rekening mee te houden door bijv. een inregelkit. Leidingisolatie kan bij grote afstanden ook interessant zijn.

Toch zien we ook regelmatig dat men radiatoren in serie aansluit en dus niet iedere radiator een eigen aanvoer en retour krijgt. Een eigen aanvoer hoeft niet te betekenen dat er vanaf de ketel naar iedere radiator een leiding loopt. Gebruikelijk is om een hoofdleiding van bijvoorbeeld 22mm in een lus onder de vloer te laten lopen en van daaraf naar iedere radiator door middel van een t-stuk een eigen aanvoer te maken naar 15mm of 16mm (voor de afvoer geldt hetzelfde).

In dat geval is de aanvoertemperatuur voor vrijwel alle radiatoren nagenoeg gelijk, we adviseren wel om dit alsnog goed in te regelen. Dit heet een tweepijpssysteem.

Wanneer je radiatoren of convectoren in serie aansluit, betekent dit dat de afvoer van de eerste radiator in serie, de aanvoer zal worden van de volgende radiator in dezelfde serie. Dit noemt men een eenpijpssysteem. Het voordeel van een éénpijpssysteem is dat je op materiaal bespaart, omdat er maar 1 leiding nodig is in plaats van 2 leidingen. Wel is het zo dat een tweepijpssysteem efficiënter is en dus minder gas verbruikt.

Voorbeeld: stel dat je aanvoertemperatuur 90 graden is bij de eerste radiator. Dan gaat het water met circa 70 graden weer uit die radiator om vervolgens weer als aanvoer te dienen voor de volgende radiator.

De volgende radiator krijgt dus een aanvoer van 70 graden, wat ruim 22% minder is dan de eerste radiator. Dit betekent ook dat diezelfde radiator circa 22% minder vermogen geeft dan wanneer die een aanvoertemperatuur van 90 graden zou krijgen.

Na afloop niet ontluchten

Lucht geleid warmte erg slecht. Dus hoe meer lucht in het verwarmingscircuit zit, hoe minder water er in datzelfde circuit kan zitten.

Het is verstandig om je verwarmingscircuit af en toe te ontluchten. Zeker wanneer je een radiator vervangt of een nieuwe radiator aansluit, is het erg belangrijk dat je na de installatie je systeem goed ontlucht. Tegenwoordig zijn er ook slimme oplossingen zoals een vuil-lucht afscheider of luchtafscheider die ervoor zorgt dat je zelf niet meer hoeft na te denken over het ontluchten van je systeem. Dit zorgt ervoor dat je efficiënter kunt verwarmen en minder gas verbruikt. Een bijkomend voordeel is dat je door ontluchten van de tikkende geluiden uit je radiatoren kunt afkomen.

Hoe je je installatie het beste kunt ontluchten lees je in ons blog "Verwarming ontluchten in 10 duidelijke stappen". >>

Geen stromingsbuis bij verticale radiatoren

Een goede doorstroming van een radiator enorm belangrijk is voor een optimaal rendement. Bij verticale radiatoren (zowel badkamer als design radiatoren) is het daarom belangrijk dat er een stromingsbuis geplaatst wordt.

Niet alle verticale radiatoren zijn af-fabriek voorbereid op een boven aansluiting. In deze gevallen dien je voordat je de leidingen aansluit, een stromingsbuis (ook wel stijgpijp of straalpijp genoemd) in de radiator te plaatsen. De stromingsbuis zorgt ervoor dat het warme water ook de onderkant van de radiator bereikt. Warm water stijgt net zoals lucht, waardoor de onderkant van de radiator zonder stromingsbuis niet goed opwarmt.

Insertventiel verplaatsen (naar verkeerde kant)

Een (thermostatisch) insertventiel is vergelijkbaar met wat bij punt 7 geldt voor verticale radiatoren. Horizontale paneelradiatoren met een (midden) onder aansluiting, zijn af-fabriek voorbereid op een insertventiel. Bij radiatoren met een onderaansluiting is een (geïntegreerde) stromingsbuis van onder naar rechtsboven is toegepast.

Wanneer je dit type radiator onder aansluit met een h-blok, kun je een handbediende of thermostaatknop op het meegeleverde insertventiel draaien wanneer je deze op de daarvoor bestemde positie rechtsboven draait. Bij gebruik van een H-blok heb je dus geen aparte thermostaatkraan nodig. H-blokken zijn net zoals een los voetventiel af te sluiten waardoor je de radiator op een later moment weer los zou kunnen koppelen zonder het volledige systeem hoeven af te tappen.

Wanneer je het insertventiel aan de linkerzijde plaatst omdat dit bijvoorbeeld beter uitkomt, krijgt de radiator geen goede doorstroming meer. De warmte zal in dit geval ook niet meer volledig over de radiator verdeeld worden.

Thermostaatkraan op radiatoren in dezelfde ruimte als kamerthermostaat

Een thermostaatkraan draait zodra de gewenste temperatuur bereikt is, de radiator toevoer dicht zodat de radiator of convector stopt met verwarmen en de temperatuur van de radiator weer zakt. zakt. Een thermostaatknop zit normaliter aan de linker- of rechterzijde van een radiator en vangt de warme lucht eerder op dan je ketel-thermostaat. De ruimte temperatuur zal dus nooit zo warm zijn bij je thermostaat als naast de radiatorknop.

Wanneer je thermostaatkranen plaatst in de ruimte waar ook je (kamer)thermostaat hangt, kan dit conflicten veroorzaken.

Als een radiator dichtloopt door de thermostaatkraan en de kamerthermostaat (thermostaat van de ketel) vindt het nog niet warm genoeg, dan blijft de ketel branden en zal de ketel uiteindelijk in storing springen.

Om deze reden is het verstandig om radiatorkranen (open/ dichtkranen) op de radiatoren en convectoren in de ruimte van de thermostaat te plaatsen. Op deze manier kan de kamerthermostaat de aanvoer regelen en stopt de thermostaat als daadwerkelijk de gewenste temperatuur bereikt is.

Te weinig ruimte onder en boven de radiator of convector (onvoldoende circulatie)

Wanneer je een schematische weergave zou maken van de luchtcirculatie bij radiatoren en zeker bij convectoren, zul je zien dat de koude lucht van de vloer wordt aangetrokken en vervolgens boven de radiator de warme lucht verplaatst.

Een radiator of convector heeft daarom voldoende ruimte aan de onder- en bovenkant nodig om optimaal te kunnen circuleren (trekkingskracht). Indien mogelijk is het dan ook aan te bevelen om een radiator uit te zoeken waarbij je nog 10 tot 15cm onder én boven de radiator vrijhoudt (onder vensterbank). Bij convectoren is het advies zelfs om helemaal geen vensterbank boven de convector te plaatsen. Een radiator werkt namelijk gedeeltelijk nog op stralingswarmte en een convector werkt volledig met circulatiewarmte.

Meld je aan voor de nieuwsbrief!

Wil je op de hoogte gehouden worden over blogs, producten en nieuws van Cvtotaal? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!