Netcongestie: Alles wat je hierover moet weten

Door het gebruik van duurzame energiebronnen wordt er steeds meer gebruik gemaakt van elektriciteit. Daarnaast wordt er op zonnige dagen ook veel stroom teruggeleverd. Tijdens piekmomenten wordt er meer stroom opgewekt dan gebruikt of juist meer gebruikt dan opgenomen. Dit zorgt voor file vorming op het net en is er sprake van een vol elektriciteitsnet. Maar wat is eigenlijk het gevolg van een vol elektriciteitsnet? Lees meer over netcongestie in deze blog.

Wat is netcongestie?

Netcongestie is filevorming op het elektriciteitsnet. In Nederland is er op verschillende plekken onvoldoende ruimte op het elektriciteitsnet. Het gevolg hiervan is, is dat er file is op het elektriciteitsnet op piekmomenten. Hierdoor raakt het net overbelast omdat er op dat moment te weinig vraag is naar stroom en er teveel wordt opgewekt. Eigenlijk is de vraag en aanbod op het elektriciteitsnet in onbalans. Daarnaast kunnen soms nieuwe bedrijven en nieuwbouwhuizen niet worden aangesloten op het elektriciteitsnet.  

Er zijn twee soorten netcongestie. Er is opwekcongestie en afnamecongestie. Opwekcongestie betekent dat duurzame energiebronnen zoals zonnepanelen en windmolens, moeten wachten om stroom te leveren aan het net. Afnamecongestie betekent dat bestaande of nieuwe gebruikers op een wachtlijst komen om elektriciteit af te nemen. Dit gaat dan vooral om grote technische aansluitingen, zoals bedrijven en nieuwe woonwijken.

Wat is de oorzaak van netcongestie?

De oorzaak is de energietransitie in combinatie met het niet meegegroeide elektriciteitsnet. Om te verduurzamen of geld te besparen, gebruiken steeds meer energiegebruikers meer elektriciteit en minder gas. Het huidige elektriciteitsnet is nog niet voorbereid op het verhoogde gebruik en teruggave van elektriciteit. Hierdoor kan er op het moment van veel stroom gebruik en teruglevering, netcongestie ontstaan. Dan is er op dat moment niet genoeg vraag om het stroomnet in balans te houden.

De gevolgen 

Door netcongestie kunnen grootverbruikers- en opwekkers in bepaalde gebieden geen stroom afnemen of terugleveren. Bijvoorbeeld zonnepaneel eigenaren worden beperkt in het terugleveren van zonnestroom. Daarnaast kunnen kleinverbruikers (huishoudens) hun bestaande aansluiting niet vergroten.

Op welk moment is er netcongestie?

Netcongestie speelt nu alleen tijdens de piekuren van de dag, wanneer het meeste stroom wordt opgewekt of veel stroom wordt afgenomen. De meeste stroom wordt opgewekt tussen 10.00 uur en 14.00 uur tijdens de zonnigste maanden van het jaar. Op dit moment is er dus meer teruglevering van stroom dan afname, waardoor er onbalans ontstaat op het elektriciteitsnet. Het piekmoment van stroom afname is tussen 7.00 en 9.00 uur en 16.00 uur tot 21.00 uur. Op deze tijden zijn mensen vaak thuis en gebruiken de wasmachine, koken elektrisch of laden de auto op. Tijdens deze piekuren is de afname van stroom groter dan de teruglevering van stroom.

Waar in Nederland is netcongestie?

Vooral de provincies Friesland, Flevoland, Groningen, Gelderland en Utrecht hebben de maximale stroomcapaciteit voor teruglevering bereikt. Bijna in heel Nederland is de maximale capaciteit voor stroom afname bereikt. Netbeheerders hebben de kaart Netcapciteit gemaakt waar je een overzicht ziet van de netcongestiegebieden.

Wat te doen tegen netcongestie?

Het is nodig om het elektriciteitsnet uit te breiden, maar dat is niet zomaar gedaan. Daarom is het belangrijk om efficiënter gebruik te maken van het elektriciteitsnet. Dit betekent dat het nodig is om flexibeler met energie om te gaan.

Daarnaast zijn er tijdelijk oplossingen die onbalans kunnen verhelpen. Het direct gebruik van zelf opgewekte zonnestroom is heel belangrijk. Hierdoor beperk je teruglevering aan het stroomnet en benut je jouw zonnestroom optimaal. Een elektrische boiler en warmtepomp zijn goede investeringen die terugleverkosten beperken. Je kunt ook zonne-energie tijdelijk opslaan in een thuisbatterij.

Wat betekent netcongestie voor bedrijven?

Voor nieuwe bedrijven in congestiegebieden betekent dit dat deze bedrijven niet kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnet. Bovendien kan het ook zijn dat er geen aansluiting beschikbaar is voor zon-op-dak projecten en andere energieprojecten. Deze projecten kunnen dan niet doorgaan of komen op een wachtlijst.

Waar werken netbeheerders aan om netcongestie op te lossen?

Voor het uitbreiden van het elektriciteitsnet, investeren netbeheerders vanaf 2025, 8 miljard euro. De overheid vindt het belangrijk dat huishoudens en bedrijven in de tussentijd en de komen de jaren blijven verduurzamen. Om een vol elektriciteitsnet tegen te gaan, zijn er paar maatregelen genomen. Netbeheerders onderzoeken de mogelijkheid om het elektriciteitsnet tijdelijk zwaarder te gebruiken. Om meer ruimte vrij te maken op het net, maken netbeheerders afspraken met bedrijven die veel stroom gebruiken. Deze afspraken houden in dat deze bedrijven minder stroom mogen gebruiken op piekomenten. Bedrijven krijgen hiervoor een vergoeding van de netbeheerders.

Bovendien, stelt de overheid ook €166 miljoen beschikbaar voor het stimuleren van energiehubs. Dit houdt in dat lokale bedrijven hun energievraag- en aanbod op elkaar kunnen afstemmen, zodat er meer ruimte vrijkomt op het net. Bijvoorbeeld een bedrijf die te veel energie opwekt, kan dit aanbieden aan een bedrijf die te weinig energie opwekt.

Zonnepanelen en netcongestie

Zonnepaneeleigenaren zullen een vol elektriciteitsnet in netcongestie gebieden wel gemerkt hebben. Wanneer er netcongestie is, zal het net boven de 253V uitkomen. Hierdoor kan er geen zonnestroom terug geleverd worden. De omvormer kan dan uitschakelen en op het moment dat er weer veilige spanning is, weer aan gaan.  Het beste is om je zonnestroom direct te gebruiken in je huishouden. Gebruik vooral stroom wanneer de zon schijnt. Het aanschaffen van een elektrische boiler is ook een goede oplossing. Een boiler kan het overtollige zonnestroom gebruiken om het water te verwarmen. Zo lever je minder terug en aan het net en beperk je terugleverkosten.

Bekijk hier onze elektrische boilers.

Zijn zonnepanelen nog rendabel?

Ja, zonnepanelen zijn nog steeds rendabel. Het is belangrijk om te kijken hoe je om gaat met zelf opgewekte zonnestroom. Probeer zonnestroom zo optimaal mogelijk te gebruiken in je huishouden. Door zelf opgewekte stroom direct te gebruiken in je huishouden, verlaag je jouw energierekening. Hoe meer zonnestroom je direct gebruikt, hoe sneller je zonnepanelen hebt terugverdient.  

Schrijf je in voor de nieuwsbrief